Επιστρέφοντας στις παραπάνω σκηνές...

Εάν θέλουμε να βοηθήσουμε τον εβραίο μαθητή μας να μιλήσει για την ταυτότητά του, να σπάσει τη σιωπή και το πένθος της κοινότητάς του, θα αρχίσουμε όλοι (μαθητές και καθηγητές) από την έκφραση των πολλαπλών μας ταυτοτήτων.

Είμαι εγγονή Πόντιων προσφύγων, οπαδός του ΠΑΟΚ, Θεσσαλονικιά, Ελληνίδα, έχω κάποιες πολιτικές πεποιθήσεις, είμαι γυναίκα, επιστήμων κ.λπ.

Σε κάθε στιγμή δε λειτουργώ και δε δρω σε συμφωνία με όλες αυτές τις ταυτότητες. Πόσο μάλλον που κάποιες συγκρούονται μεταξύ τους. Αισθάνομαι όμως καλά όταν ξέρω πως είμαι αποδεκτή για όλες αυτές τις, κάποιες φορές, συγκρουόμενες ταυτότητες.

Αυτό δε σημαίνει ότι είμαι σε θέση να μιλήσω πάντοτε για όλες με την ίδια θέρμη. Το ίδιο συμβαίνει και με το μαθητή του παραδείγματός μας και με όλους τους μαθητές όλου του κόσμου. Χρειάζονται σεβασμό και αποδοχή για όλα αυτά που συγκροτούν την υποκειμενικότητά τους. Χρειάζονται όμως και τη δυνατότητα της σιωπής.
Τι οφείλω λοιπόν;