Οι πρόδρομοι των μειονοτικών σχολείων στην Ελλάδα

Η μειονοτική εκπαίδευση της Θράκης ξεκινά με την ελληνική διοίκηση της Θράκης το 1920, όμως το νομικό πλαίσιο που τη διέπει έχει τις ρίζες του στο καθεστώς των σχολείων των μουσουλμανικών κοινοτήτων της Θεσσαλίας και της Κρήτης. Έτσι, για πρώτη φορά σε εφαρμογή της Συνθήκης της Κωνσταντινούπολης του 1881 οι μουσουλμάνοι της Θεσσαλίας-Άρτας είχαν το δικαίωμα να διατηρούν τουρκόγλωσσα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στα οποία διδασκόταν και η ελληνική ως γλωσσικό μάθημα. Το σύστημα των σχολείων των μουσουλμανικών κοινοτήτων ίσχυσε και στη θεσμική οργάνωση της αυτόνομης Κρητικής Πολιτείας (1989-1912). Το κεκτημένο των σχολείων των μουσουλμανικών κοινοτήτων επεκτάθηκε μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους (1912-13) ως προς τους μουσουλμάνους των «Νέων χωρών» (Μακεδονία, Ήπειρος, Κρήτη, νησιά ανατολικού Αιγαίου). Σύμφωνα με τη Συνθήκη των Αθηνών (1913) οι μουσουλμάνοι διατηρούσαν εκπαιδευτική αυτονομία υπό την επιτήρηση του Υπουργείου Παιδείας. Η Συνθήκη των Σεβρών περί των μειονοτήτων στην Ελλάδα (σε ισχύ από το 1923) επαναδιατυπώνει τα ίδια εκπαιδευτικά δικαιώματα. Τέλος, η Συνθήκη της Λοζάνης (1923) αποτελεί από το 1923 μέχρι σήμερα το νομικό θεμέλιο της λειτουργίας των μειονοτικών σχολείων. Το καθεστώς των μειονοτικών σχολείων συμπληρώνεται επικουρικά από τις διατάξεις του Μορφωτικού Πρωτοκόλλου της 20ής Δεκεμβρίου 1968 και την Ελληνοτουρκική Συμφωνία για την Πολιτιστική Συνεργασία του 2000. Στη μακρόχρονη θεσμική λειτουργία των σχολείων αυτών, ο νομοθέτης τα αποκαλεί με διαφορετικό τρόπο.